Kalendarium 1978


Kalendarium (w tej formie przygotowane po raz pierwszy) zawiera najprawdopodobniej wiele braków, błędów i przeinaczeń. Autorzy liczą na uwagi i uzupełnienia, które prosimy o przesyłanie na adres: kontakt@ant.pl

11 stycznia Deklaracja założycielska samokształceniowego Towarzystwa Kursów Naukowych, podpisana przez 58 osób: niedostatki wykształcenia oficjalnego oraz praktyczne i ideologiczne ograniczanie wolności nauki znane były i krytykowane od wieków. (...) Świadomi tej tradycji oraz współczesnych potrzeb, występujemy z naszą inicjatywą, mającą na celu pomoc wszystkim, którzy przez samokształcenie chcą wzbogacić swoją wiedzę. Wykłady odbywają się w prywatnych mieszkaniach i kościołach, program z zakresu historii, socjologii, ekonomii, literaturoznawstwa. W komisji programowej m.in. Jan Kielanowski, Tadeusz Mazowiecki, Bohdan Cywiński, Stefan Amsterdamski, Aldona Jawłowska, Andrzej Kijowski, Wojciech Ostrowski i sekretarz TKN Andrzej Celiński. W następnych miesiącach wykłady TKN wygłaszali m.in.: S. Amsterdamski, S. Barańczak, W. Bartoszewski, W. Bieńkowski, Cz. Bobrowski, M. Brandys, T. Burek, A. Celiński, B. Cywiński, K. Filipowicz, M. Głowiński, A. Gołubiew, K. Górski, M. Janion, J. Jedlicki, K. Kerstenowa, J. Kielanowski, A. Kijowski, T. Konwicki, W. Kuczyński, J. Kuroń, J. J. Lipski, H. Malewska, M. Małowist, A. Michnik, H. Mikołajska, Z. Mycielski, S. Pollak, B. Skarga, A. Stanowski, J. Stryjkowski, J. J. Szczepański, H. Wereszczycki, A. Zagajewski, Cz. Zgorzelski.
23 lutego w Katowicach Bolesław Cygan, Roman Kściuczek, Kazimierz Świtoń i Władysław Sulecki organizują pierwszy Komitet Założycielski Wolnych Związków Zawodowych. Od razu następują silne represje ze strony organów bezpieczeństwa, ich ofiarą przede wszystkim lider WZZ Kazimierz Świtoń.
24 lutego w Trójmieście pobicie i aresztowanie na 14 dni Bogdana Borusewicza i na 7 dni Stanisława Śmigla.
marzec-czerwiec nasilające się represje za działalność TKN: zatrzymania prelegentów, grzywny za udostępnianie mieszkań (zwykle 5.000 zł), zatrzymania i grzywny dla studentów, uczestników spotkań samokształceniowych (zwykle po 2.000 zł).
7 kwietnia nakładem NOWEJ ukazują się "Dokumenty bezprawia" przygotowane przez Biuro Interwencji KSS "KOR"- opis 25 przypadków zabójstw i ciężkich pobić przez milicjantów.
13 kwietnia pobicie w Krakowie Andrzeja Mietkowskiego (SKS) a w Wodzisławiu Śląskim Bolesława Cygana (WZZ).
28 kwietnia we Wrocławiu pobicie milicyjnymi pałkami Romana Kołakowskiego (SKS).
29 kwietnia w Gdańsku powstaje Komitet Założycielski Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. Wśród organizatorów są: Bogdan Borusewicz, Joanna Duda-Gwiazda, Andrzej Gwiazda, Krzysztof Wyszkowski. Później dołączają m.in. Lech Wałęsa i Anna Walentynowicz.
30 kwietnia Henryk Wujec po 9 latach pracy w "Tewie" zostaje zwolniony. Wcześniej z funkcji zastępcy dyrektora szkoły zwolniono jego żonę Ludwikę.
kwiecień nakładem NOWEJ ukazuje się opracowanie Ryszarda Bugaja z przedmową Edwarda Lipińskiego "Uwagi o sytuacji gospodarczej kraju." Jest to próba syntetycznego opisu kryzysu i wskazania niezbędnych zmian.
10 maja w Szczecinie powstaje Studencki Komitet Solidarności
12 maja ciężkie pobicie na komisariacie dworcowym we Wrocławiu Marka Adamkiewicza (SKS).
20 maja list KSS "KOR" do uczestników Kongresu "Polonia Jutra": Jesteśmy szczęśliwi, że patriotyzm, umiłowanie wolności, ideały demokratyczne, stały się raz jeszcze wspólna treścią naszych dążeń niezależnie od dzielących nas granic państwowych.
27 maja Kazimierz Świtoń otrzymuje wyrok 5 tygodni aresztu.
30 maja Błażej Wyszkowski po otrzymaniu 2 miesięcy aresztu za "stawianie oporu władzy" podejmuje w areszcie głodówkę protestacyjną; głodówkę solidarnościową podejmują Bogdan Borusewicz, Piotr Dyk, Józef Śreniowski i Krzysztof Wyszkowski. W obronie Błażeja Wyszkowskiego KSS "KOR" wysyła telegram do Amnesty International.
30 maja członkiem KOR zostaje Jerzy Ficowski.
19 czerwca oświadczenie KSS "KOR" w sprawie zaopatrzenia emerytalnego rolników i ich rodzin.
20 czerwca wyrok na Wiesławę Skórkiewicz (6 lat) i Romana Piaseckiego (8 lat), świadków śmiertelnego pobicia przez funkcjonariuszy MO Jana Brożyny w Radomiu 30.06.76.
30 czerwca na ręce Andrzeja Sacharowa KSS "KOR" kieruje list do skazanych w Związku Radzieckim obrońców praw człowieka: Jurija Orłowa (Rosja), Zwiada Gamsahurdii i Mircaba Kostawy (Gruzja), Mirosława Murynowicza i Aleksego Tichyja (Ukraina) oraz Balisa Gajauckasa (Litwa).
19 lipca telegram KSS "KOR" do Andrzeja Sacharowa w proteście przeciw wyrokom na Wiktora Pietkuna, Aleksandra Ginzburg i Anatolija Szczarańskiego.
28 lipca zmarł w wieku 78 lat Wacław Zawadzki, członek KSS "KOR" i Rady Funduszu Samoobrony Społecznej.
30 lipca W gminie Milejów w woj. lubelskim więc na zakończenie dwudniowego strajku, polegającego na wstrzymaniu dostaw mleka w proteście przeciwko uchwalonej ustawie emerytalnej dla rolników. Powstaje pierwszy Komitet Samoobrony Chłopskiej Ziemi Lubelskiej sygnowany przez 16 osób. Liderem jest Janusz Rożek. W wiecu wzięli udział m.in.: Ludwik Dorn, Wiesław Kęcik, Jan Józef Lipski, Henryk Wujec.
lipiec ukazuje się pierwszy numer "Krytyki", kwartalnika związanego ze środowiskiem KOR. W zespole redakcyjnym m.in.: Stanisław Barańczak, Konrad Bieliński, Jacek Kuroń, Jan Lityński, Adam Michnik, Stefan Starczewski, Jan Walc i Roman Wojciechowski oraz Miklósz Haraszti z Węgier i Vaclav Havel z Czechosłowacji.
- pierwszy numer pisma "Droga", redagowanego przez Leszka Moczulskiego, usuniętego z redakcji "Opinii". Po rozłamie w ROPCiO powstają dwa środowiska - skupione wokół Andrzeja Czumy, tworzące tzw. Radę Sygnatariuszy, i skupione wokół Moczulskiego, tworzące tzw. Radę Rzeczników.
6 sierpnia na granicy polsko-czechosłowackiej spotkanie przedstawiciele KSS "KOR" i Karty 77. Przekazują sobie informacje o działalności, omawiają formy współpracy. Wydają wspólne oświadczenie z okazji 10-tej rocznicy interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji. W spotkaniu uczestniczą: Marta Kubisova, Jiří Bednař Tomas Petrivy, Vaclav Havel, Jacek Kuroń, Antoni Macierewicz, Jan Lityński, Adam Michnik.
7 sierpnia oświadczenie KSS "KOR" w sprawie wydłużania czasu pracy w górnictwie.
7 sierpnia Zenon Pałka, drukarz NOWEJ skazany na 2 tygodnie aresztu za "zakłócanie porządku publicznego".
lato ukazuje się pierwszy numer kwartalnika "Krytyka". Redaktor naczelny - Stefan Starczewski, zespół: Stanisław Barańczak, Konrad Bieliński, Klosz Haraszti, Václav Havel, Jacek Kuroń, Jan Lityński, Adam Michnik, Jan Walc, Roman Wojciechowski,
wrzesień ukazuje się "Robotnik Wybrzeża", redagowany przez m.in. Bogdana Borusewicza, Lecha Wałęsę, Joannę i Andrzeja Gwiazdów.
7 września początek procesu "Teatru 8-mego Dnia" oskarżonego o "czynną napaść na funkcjonariuszy MO". Wyroki (ogłoszone 9 września): od 6-ciu miesięcy z zawieszeniem do 1 roku bezwzględnego aresztu.
9 września we wsi Zbrosza Duża, pod patronatem ks. Czesława Sadłowskiego powołanie Komitetu Samoobrony Chłopskiej Ziemi Grójeckiej. Deklarację podpisuje 188 osób.
10 września we wsi Lisów w radomskiem powstaje Niezależny Związek Zawodowy Rolników utworzony przez Henryka Kossuta, Piotra Sęka, Tadeusza Fijałkowskiego i Jana Kozłowskiego.
20 września drugie spotkanie polsko-czechosłowackie, na którym powołano stałe grupy robocze w celu szybkiej wymiany informacji.
1 października zaplanowane na ten dzień trzecie spotkanie polsko-czechosłowackie w Karkonoszach nie odbyło się z powodu zatrzymania na 48 godz. Jana Lityńskiego, Adama Michnika i Piotra Naimskiego oraz trzech przedstawicieli Karty 77.
3 października Roman Kściuczek (WZZ) rozpoczyna 3 miesięczny pobyt w areszcie za "nieprzestrzeganie przepisów porządkowych".
10 października Apel do społeczeństwa w związku z kryzysową sytuacją gospodarczą, społeczną, polityczną i kulturalną w Polsce: Najgłębszą przyczyną kryzysów naszego kraju jest wywłaszczenie obywateli z ich praw, a państwa z suwerenności.
14 października Kazimierz Świtoń (założyciel Wolnych Związków Zawodowych w Katowicach) po wyjściu z kościoła zostaje napadnięty przez 2 funkcjonariuszy MO i 4 cywili, po czym skazany na 3 miesiące aresztu za ich pobicie. KSS "KOR" alarmuje światową opinię publiczną i wszczyna akcję ulotkową na Górnym Śląsku.
16 października do KOR przystępują: Wiesław Kęcik i Jerzy Nowacki*?.
16 października Kardynał Karol Wojtyła wybrany papieżem.
11 listopada w 60. rocznicę odzyskania niepodległości oświadczenie KSS "KOR": Sześćdziesiąta rocznica odzyskania niepodległości jest przede wszystkim świętem tych wszystkich Polaków, którzy (...) dążą do niepodległej, demokratycznej, sprawiedliwej Polski.
12 listopada we wsi Łowisko powstaje Tymczasowy Komitet Samoobrony Chłopskiej Ziemi Rzeszowskiej.
12 listopada "Komunikat KSS KOR" nr 24 podaje, że w ostatnim okresie zatrzymano co najmniej 48 osób, przeprowadzono co najmniej 33 rewizje w mieszkaniach, kolegia orzekające skazały 4 osoby.
13 listopada drugi rok działalności TKN rozpoczyna wykład ks. Bronisława Dembowskiego na temat encyklik społecznych Leona XIII i Piusa X.
26 listopada powstaje Podlaski Komitet Samoobrony Ludzi Wierzących
1 grudnia współpracownik "Robotnika" Lech Wałęsa wyrzucony z pracy w ZREMB-ie.
4 grudnia list otwarty KSS "KOR" do ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w sprawie braku leków: KSS "KOR" zgłasza gotowość zwrócenia się do Polonii zagranicznej z prośbą o zorganizowanie akcji dostarczania (...) najpotrzebniejszych leków, nieobecnych na krajowym rynku. Niedługo potem szerokim strumieniem zaczęła płynąć do Polski ogromna pomoc charytatywna.
6 grudnia aresztowanie (na 2 tygodnie) francuskiego dziennikarza Philippe'a Riesa za kontakty z członkami i współpracownikami KSS "KOR".
11 grudnia w Gdańsku skazanie Andrzeja Gwiazdy na 4 miesiące więzienia w zawieszeniu.
18 grudnia w Gdańsku, po akcji ulotkowej i plakatowej "Pamiętajmy grudzień 1970", mimo zablokowania autokarami dojścia do bramy nr 2 Stoczni Gdańskiej, zatrzymania co najmniej 30 współpracowników KSS "KOR", ROPCiO, WZZ i SKS oraz kilkudziesięciu innych osób niosących kwiaty. Bogdan Borusewicz złożył wieniec od KSS "KOR". Przemawiał Kazimierz Szołoch (członek komitetu strajkowego w 1970 roku). Około 4 tysięczny tłum rozszedł się w spokoju.
18-22 grudnia strajk chłopski w 33 wsiach z okolic Zbroszy Dużej.
18 grudnia "Komunikat KSS KOR" nr 25 podaje, że w ostatnim okresie zatrzymano co najmniej 57 osób (plus kilkadziesiąt w Trójmieście w związku z rocznicą Grudnia '70), przeprowadzono co najmniej 58 rewizji w mieszkaniach.
20 grudnia Lech Wałęsa skazany przez kolegium na 5000 zł grzywny po zatrzymaniu go z wieńcem, z którym zdążał pod bramę Stoczni. Został też ponownie wyrzucony z pracy.
29 grudnia oświadczenie KSS "KOR" i redakcji "Robotnika" w związku z narastającą falą strajków, zwracające uwagę na niewypełnianie przez związki zawodowe ich statutowych obowiązków.
grudzień ppor. Marynarki Wojennej Henryk Jagiełło skazany na rok więzienia za "rozpowszechnianie fałszywych wiadomości, mogących wyrządzić poważną szkodę interesom PRL". W rzeczywistości za posiadanie 1 egz. "Opinii" i 1 egz. "Bratniaka".